Perfectionisme aanpakken: 6 tips

Een half uur over een e-mail doen, en dan vlak voor je ‘m verstuurt, toch nog wat aanpassingen doorvoeren. Herkenbaar? Dan ben je misschien wel een perfectionist. Perfectionisme is niet per se een slechte eigenschap, maar soms wel lastig. Zowel voor jezelf als voor je collega’s. In deze blogpost gaan we in op wat perfectionisme precies is, waardoor het ontstaat en wat je kunt doen om het draaglijk te houden.

Perfectionisme kan worden omschreven als het ‘streven naar perfectie’. Een perfectionist zal nooit tevreden zijn. Hij of zij heeft een zeer hoge standaard voor zichzelf. “Als ik iets doe, doe ik het perfect.”

Lees hier direct onze 6 tips over hoe om te gaan met perfectionisme.

Perfectionisme kenmerken 

Een aantal van de ‘symptomen’ of uitingen van perfectionisme op de werkvloer

1. Constant het gevoel hebben dat je tekortschiet, falen
2. Taken uitstellen omdat je bang bent ze niet perfect te kunnen doen
3. Controlegedrag, bijvoorbeeld veel moeite hebben om iets aan een collega over te laten of taken te delegeren
4. Erg veel tijd besteden aan relatief simpele taken, bijvoorbeeld een e-mail constant bijschaven
5. Overdreven bezig zijn met kleine details

Waar komt perfectionisme vandaan?

Muriel Hillenius geeft trainingen op het gebied van professionele en persoonlijke ontwikkeling. Zij herkent grofweg drie verschillende niveaus waarop perfectionisme kan worden aangewakkerd:

1. Op persoonlijk niveau
2. Op maatschappelijk niveau
3. Op het niveau van de bedrijfscultuur

Persoonlijk niveau

Ten eerste het persoonlijke niveau. Volgens Muriel is dit deels evolutionair te verklaren. Muriel: “Als je kijkt naar de evolutionaire psychologie, dan zie je dat mensen verschillende overlevingsstrategieën hebben aangenomen.

In de tijd van jagers en verzamelaars, was het essentieel om niet uit de stam verstoten te worden. De een had een meer relationele benadering: iedereen te vriend houden. De ander probeerde vooral zijn plek in de groep te behouden door zich nuttig te maken en het werk altijd heel goed te doen. Dus in die zin gaat perfectionisme al heel ver terug.” In hoeverre je aanleg hebt voor perfectionistisch gedrag, is dus deels evolutionair te verklaren.

Prestatiedruk in de maatschappij 

Ten tweede speelt onze moderne maatschappij een rol. Er is ‘prestatiedruk’. Onder andere studenten merken dit, bijvoorbeeld door het feit dat studeren nu zelf (of door de ouders) moet worden betaald in plaats van door de overheid wordt gefinancierd, zoals van de jaren ‘80 tot 2015 het geval was. Muriel: “Er wordt ook weleens gezegd dat er een epidemie van perfectionisme plaatsvindt in het westen. We moeten allemaal alles in het leven perfect doen, dat creëert veel stress.” Ook werkstress kan problemen opleveren op de werkvloer.

Bedrijfscultuur 

Het laatste dat een rol speelt bij perfectionisme op het werk, is de bedrijfscultuur die ergens is, of nog specifieker, de dynamiek binnen een team. Hierbij gaat het volgens Muriel vooral om een cultuur waarin fouten worden afgestraft. “Als je vanuit je manager of het MT erg wordt afgestraft wanneer er fouten worden gemaakt, kan dat leiden tot perfectionisme. Dit uit zich dan in gedrag zoals fouten verdoezelen, anderen de schuld geven, of zaken helemaal niet meer durven op te pakken.”

Op alle drie de bovenstaande niveaus, speelt de groep bewust of onbewust een belangrijke rol. “Een driver voor mensen die dingen voor zichzelf alles perfect willen doen, is dat ze ook graag willen dat hun omgeving ziet dat ze heel goed zijn in wat ze doen. Ook weer om geaccepteerd te worden door de groep. Ieder van ons wil deel uitmaken van een groep of community en daaraan waarde kunnen toevoegen. Dit speelt dus ook op de werkvloer, dat mensen altijd op zoek zijn naar waardering. Een manier om die te krijgen is door dingen heel goed te doen.”